ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΜΜ. ΣΚΟΥΛΑΣ 1903-1966: Ι ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΧΑΝΙΑ 2006

Γιώργος Καλογεράκης

Ο Παπαγιάννης Σκουλάς στην Μάχη της Κρήτης, στην Αντίσταση και την Μέση Ανατολή τα χρόνια 1941-1945

Μετά την ολοκληρωτική κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς στις 31 Μαΐου 1941 και μετά από τις καταστροφές, τις λεηλασίες και τις εκτελέσεις που ακολούθησαν την μάχη, πρώτοι οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών άρχισαν να οργανώνονται με σκοπό να προβάλουν αντίσταση στους κατακτητές. Στο χωριό Ανώγεια Μυλοποτάμου στις 15 Αυγούστου 1941 ιδρύθηκε Επιτροπή Εθνικής Απελευθερωτικής Δράσεως. Σκοπός της Επιτροπής ήταν:

1. Να βρει συνεργάτες και να οργανώσει ομάδες αντίστασης ένοπλου αγώνα για την αποτίναξη του γερμανικού ζυγού.

2. Να καλλιεργήσει την αντίδραση του λαού σε κάθε διαταγή και ενέργεια του κατακτητή και των συνεργατών του.

3. Να συλλέξει πολεμικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί στον ένοπλο αγώνα κατά των γερμανικών στρατευμάτων.

4. Να περιθάλπει και να βοηθεί οικονομικά τους καταδιωκομένους από τα γερμανικά στρατεύματα συνεργάτες της Οργάνωσης.

5. Να διατηρήσει επαφές με τους αντιπροσώπους αξιωματικούς των Συμμαχικών δυνάμεων που βρισκόταν στο νησί.

6. Να περιθάλψει και να απομακρύνει τους εναπομείναντες στρατιώτες των Συμμάχων που μετά την μάχη της Κρήτης παρέμεναν στο νησί.

Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται ο Γιάννης Δραμουντάνης ή Στεφανογιάννης και ακολουθούν οι υπογραφές επτά σημαινόντων Ανωγειανών μεταξύ των οποίων και ο Παπαγιάννης Σκουλάς.

Η εισήγησή μου θα ακολουθήσει την πορεία και την δράση του Παπαγιάννη Σκουλά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής 1941-1945, μέσα από τα ανέκδοτα πρακτικά:

Α. Της Έκθεσης «επί της δράσεως της ενόπλου Ομάδος Αντιστάσεως Ανωγείων και ολοκλήρου του διαμερίσματος Επαρχίας Άνω Μυλοποτάμου, κατά την μάχην της Κρήτης, το διάστημα της υποδουλώσεως και την περίοδο της απελευθερώσεως».

Β. Το Αρχείο της Ομάδας Αντιστάσεως Ανωγείων της περιόδου 1941-1945, το οποίο διατηρούσε ο Μιχάλης Ξυλούρης ή Χριστομιχάλης, και που σήμερα μετά από 60 χρόνια παραχωρήθηκε στον Δήμο Ανωγείων.